Waarom slapen vrouwen in de overgang/menopauze zo slecht?

Hoe valt men in slaap?
Misschien heb je je deze vraag nog niet gesteld en ga je er van uit dat je 'gewoon' in slaap valt als je moe bent. Ogen toe en boenk, we zijn weg :-)
Het is echter helemaal niet zo eenvoudig. Om te kúnnen slapen zijn er heel wat voorwaarden nodig.

Allereerst hebben we een ingebouwd ritme dat -door onze afkomst van regio evenaar- nog steeds is ingesteld op een 12/12 ritme: 12 uur dag en 12 uur nacht.
In de huidige wereld is de dag echter vaak véél langer dan de nacht. Onze interne 'klok' verwacht echter dat we 12 uur in een dag zitten en 12 uur in een nacht.

Hoe wordt slaap 'gemaakt'? Om in te slapen is er een hormoon nodig: melatonine.
Melatonine maak je aan vanuit een aminozuur (dat is een onderdeel van een eiwit), en dat aminozuur is tryptofaan.

Vanuit tryptofaan wordt eerst 5-HTP gemaakt (5 hydroxy-tryptofaan) en dat wordt omgezet naar serotonine. Serotonine is een neurotransmitter, een hormoon dat in je hoofd werkzaam is. Het is een geluksstofje, je wordt er rustig en gelukkig van.

Dat serotonine zal uiteindelijk door omvormingsprocessen in de lever worden omgezet naar melatonine. Je wordt dus eerst gelukkig eer je inslaapt :-)

De link met cortisol (stresshormoon)
Melatonine en cortisol (het stresshormoon) werken antagonistisch: als de een hoog staat, blijft de ander laag. Veel en langdurige stress is hierdoor een rem op de aanmaak van melatonine. Stress betekent gevaar voor je lichaam. Het is niet handig dat je dan even een dutje gaat doen als je leven op het spel staat.

Wat is nu de link met vrouwen in de overgang of in de menopauze?
Oestrogeen, ons 'vrouwelijk' hormoon dat in de fase van overgang en menopauze afneemt, heeft een link met serotonine. Oestrogeen stimuleert als het ware de aanmaak van serotonine, het stimuleert ook de transporter van serotonine in het hoofd en het remt de heropname. Je zou kunnen zeggen dat het een natuurlijke anti-depressivum is.

Vermits in de overgangsfase/menopauze oestrogeen sterk daalt, is er dus minder aanmaak van serotonine. Dat verminderd serotonine kan zorgen voor minder melatonine en zo heb je dus minder 'slaapstof'.
Gooi daar nog enkele opvliegers bij in de nacht (of een man die snurkt, piekergedachten), en je krijgt slaapproblemen met vermoeidheid, een suf hoofd en moeilijk functioneren de dag nadien.

Serotonine heeft ook een link naar onze darmbacteriën. Die bewoners in onze darmen maken -als het goed gaat- ook serotonine aan. Een goede darmwerking is dus ook belangrijk om goed te kunnen slapen.

Wat kan je hier als vrouw nu aan doen?
Als het aan je man ligt die snurkt, dan is het misschien raadzaam om eens rond de tafel te gaan zitten ;-)
Heb je echter ook last van obstipatie, darmklachten, minder snel inslapen, moeilijker doorslapen of je ligt lang te piekeren in bed? Dan zou het kunnen zijn dat je onvoldoende melatonine aanmaakt. Wat de precieze oorzaak hiervan is, wordt tijdens een uitvoering intakegesprek in kaart gebracht want er kunnen best veel oorzaken zijn.

Los melatonine gaan slikken als supplement neemt enkel symptomen weg en doet dus niets aan jouw onderliggende oorzaak of oorzaken. Dat raad ik je dus niet aan om op lange termijn te doen.

Slaaphygiëne
Een goede slaaphygiëne kan al verbetering geven, hierbij enkele tips:

* kom in de dag voldoende in het daglicht
* hou de slaapkamer koel en donker
* draag katoenen nachtkledij en hou ook je lakens van natuurlijke vezels
* vermijd schermen tot 1 uur voor het slapen gaan; ze zenden blauw licht uit en verstoren de melatonine aanmaak
* moet je opstaan om te plassen? Vermijd dan fel licht.

Lees ook:

Epigenetica: je bent meer dan je genen!

30/01/2025

Heb je ooit het gevoel gehad dat je angsten of stress ervaart zonder duidelijke oorzaak? Misschien is er wel een link uit je verleden.
Welkom in de wereld van de epigenetica, want ja, we zijn meer dan onze genen!